Gaan en staan waar ik wil
De wens om thuis te blijven wonen speelt een belangrijke rol in de kwaliteit van leven. Daarom stelde ik twee soorten hoofdvragen tijdens de interviews. Kijkend naar uw dagelijks leven nu, kunt u hier leven zoals u dit wenst? Dit gaat over kwaliteit van leven.
Rondom thuis blijven wonen stelde ik vragen als Kijkend naar uw dagelijks leven nu, als de situatie blijft zoals die nu is, hoe lang kunt u hier blijven wonen? En wat is daarvoor nodig?
Leven zoals je wenst werd denk ik treffend samengevat met de opmerking “ik kan gaan en staan waar ik wil”. Dat waren allerlei hobby’s thuis, maar ook activiteiten buitenshuis van countryline dansen, fitness, zwemmen, fietsen, wandelen, yoga naar bridgen. Daarnaast zijn de contacten die ze hadden met familieleden, vrienden, kennissen en buren van groot belang. En het gemis van een partner en belangrijke naasten maakte het juist moeilijk.
Als we naar de antwoorden op de vraag wat thuis blijven wonen mogelijk maakt werd hulp genoemd. In de huishouding en tuin werd hulp van familie of betaalde krachten voor de zwaardere fysieke activiteiten zoals ramen wassen, bedden verschonen en stofzuigen en snoeien geboden. Meerdere geïnterviewden kregen hulp bij het wassen of douchen door de thuiszorg. Bij een enkeling werden de medicijnen gebracht en het eten verzorgd.
Daar kan ik wel mee omgaan
Er passeerden tijdens de interviews allerlei beperkingen die in de loop van het leven opgelopen waren door botbreuken, herseninfarcten, een mislukte operatie, ruggenwervels die ingezakt waren, enzovoort. En daar kwamen eigenlijk twee soorten reacties op. Aan de positieve kant “Kan ik wel mee omgaan” bijvoorbeeld door tussendoor te rusten, voldoende nachtrust, rustig opstaan, activiteiten indelen, de andere hand pakken, opschrijven voor je het vergeet, een handig foefje om de steunkous zelf aan te trekken en smeren bij pijntjes. Aan de andere kant noemden de geïnterviewden de beperkingen waar ze niet mee om konden gaan, waardoor zij activiteiten niet meer konden doen of alleen met veel moeite. Genoemd werd niet of veel korter wandelen, niet meer fietsen, geen auto meer rijden, moeilijk traplopen, niet alleen naar buiten kunnen en zelf geen haren meer kunnen wassen. En dan werd hulp van anderen, meestal niet in hoofdzaak zorgverleners, als een oplossing gezien. Het was weer te geven als een soort balanceren, waarbij je je bootje varende probeert te houden.
Jezelf kunnen redden om de bestwil van een ander
Met de ervaringen van de afgelopen Corona maanden lees ik de mijn onderzoek anders dan eerder. Ik krijg de indruk dat mensen zich nu in relatie tot het virus wel eerder als kwetsbaar zien. De uitleg van zelfstandigheid is in deze maanden toch wel vooral te definiëren als niet afhankelijk zijn van anderen, want die afhankelijkheid wordt door het vermijden van contacten wel schrijnend duidelijk. En voor iedereen heeft de vrijheid hebben om te doen wat je wilt een heel andere invulling gekregen, nu we in de intelligente lockdown leven, c.q. geleefd hebben. Onafhankelijk door familieleden, was alleen nog van waarde als die tot je eigen huishouden behoorden. Dat contacten met anderen essentieel voor ons zijn ervaren we nu allemaal, maar is minder schrijnend in je dagelijks leven aanwezig als je nog activiteiten kunt doen en op gepaste afstand daardoor mensen ontmoet. Tjee, wat staat de wereld dan op zijn kop en hoe veranderen keuzes. Er is een nieuwe reden of extra noodzaak ontstaan om te zorgen dat mensen zichzelf kunnen redden, met hun directe naasten. We hadden er al genoeg, zoals de wens tot behoud van een zelfstandig leven, ook als je beperkingen hebt. En natuurlijk het steeds duidelijkere tekort aan zorgpersoneel. Maar we hebben er nu een nieuwe reden bij: je kunnen redden wanneer alle hulp van buiten je eigen huishouden gestopt wordt, omwille van jouw en andermans bestwil.
Extra inzet dankzij Corona?
Na mijn onderzoek had ik al geconcludeerd dat om leren gaan met (ernstige) beperkingen een belangrijke schakel zou kunnen zijn om mensen langer thuis te kunnen laten wonen. Kennis laten maken en uitproberen van hulpmiddelen zoals op Scouters te vinden zijn, geeft de ruimte om na te gaan of het geaccepteerde oplossingen zijn.
Laten we nu dus extra inzetten op het delen van deze kennis, om te ontdekken, te benutten en eventueel met aanpassingen onafhankelijkheid van anderen mogelijk te maken. Ondanks Corona, of misschien wel dankzij Corona.
