Van 6 tot en met 12 oktober 2025 vindt de jaarlijkse Week van de Toegankelijkheid plaats. Het thema dit jaar is toegankelijk onderwijs. Het doel: aandacht vragen voor onderwijs waarin iedereen kan meedoen, ongeacht beperking of ondersteuningsbehoefte. Initiatiefnemer is Ieder(in), het landelijk netwerk voor mensen met een beperking of chronische ziekte.
Tijdens de week organiseren gemeenten, scholen, belangenorganisaties en culturele instellingen activiteiten om te laten zien hoe toegankelijkheid verbeterd kan worden — fysiek, digitaal én in de manier van lesgeven.
Onderwijs zonder barrières
Iedere leerling of student is anders. Dat geldt zeker voor jongeren met een beperking, chronische ziekte of ondersteuningsbehoefte. Tijdens de week staan we stil bij de vraag: hoe zorgen we ervoor dat écht iedereen mee kan doen in het onderwijs?
Jouw rechten en regelingen
Als leerling of student met een beperking heb je recht op passend onderwijs. Er bestaan verschillende regelingen die jou kunnen ondersteunen:
- Passend onderwijs – Scholen moeten ervoor zorgen dat jij de ondersteuning krijgt die je nodig hebt. Denk aan begeleiding, aangepast lesmateriaal of extra hulpmiddelen.
- Onderwijsvoorzieningen voor jongeren met een handicap – Je kunt aanspraak maken op bijvoorbeeld aangepast vervoer of hulpmiddelen.
- Aanvullende bekostiging voor ernstige meervoudige beperkingen – Scholen krijgen extra geld om de juiste zorg te bieden.
- Individuele Studietoeslag – Studenten met een beperking kunnen via hun gemeente financiële steun aanvragen.
Deze regelingen zijn bedoeld om drempels weg te nemen, zodat jij je net als ieder ander kunt ontwikkelen.
Algemene toegankelijkheid: wat hoort erbij?
Toegankelijkheid gaat niet alleen over aparte voorzieningen — het gaat ook over hoe de schoolomgeving en het onderwijs zelf ingericht zijn, zodat zo veel mogelijk mensen kunnen meedoen zonder aparte regelingen. Hier wat voorbeelden van wat dat betekent:
-
Fysieke toegankelijkheid:
-
Geen of zo weinig mogelijk drempels in het gebouw
-
Rolstoelvriendelijke ingangen, toegangsdeuren die je zelf open kunt maken
-
Toegankelijke toiletten en gangen Mensenrechten
-
Digitale toegankelijkheid:
-
Lesmateriaal dat compatibel is met schermlezers
-
Video’s met ondertiteling of transcripties
-
Duidelijke, eenvoudige taal waar mogelijk
-
Pedagogische & organisatorische toegankelijkheid:
-
Mogelijkheid om extra tijd te krijgen voor opdrachten en toetsen
-
Aanpassingen in de lesstijl, bijvoorbeeld meer visueel materiaal of herhaling
-
Flexibele aanwezigheid (bij ziekte of beperkte mobiliteit)
-
Sociaal-emotionele toegankelijkheid:
-
Inclusieve houding van docenten en klasgenoten, begrip voor jouw situatie
-
Mogelijkheid om hulp te vragen, peer-support of buddy-systemen
Tips: waar kun je zelf op letten en actie ondernemen
Als leerling of student met een beperking kun je zelf vaak het verschil maken. Hier een paar tips:
-
Informeer jezelf over je rechten
Vraag bij je school of opleiding welke voorzieningen zij aanbieden. Vraag naar het ondersteuningsplan, wat zij hebben geregeld qua toegang en welke hulpmiddelen beschikbaar zijn.
-
Maak gebruik van regelingen
Weet welke regelingen specifiek gelden voor jouw situatie (zoals aanvullende bekostiging, studietoeslag, vervoer, hulpmiddelen). Vraag ernaar.
-
Communiceer duidelijk wat je nodig hebt
Leg uit welke beperkingen je hebt en welke aanpassingen je zou helpen. Bijvoorbeeld: “ik heb extra tijd bij toetsen nodig”, “audio-ondersteuning”, “rustigere omgeving”.
-
Vraag om algemene toegankelijkheidsverbeteringen
Dit kan iets zijn wat de hele school ten goede komt, bijvoorbeeld betere bewegwijzering, toegankelijkere deuren, of een efficiënt digitaal platform.
-
Werk samen
Ga in gesprek met docenten, mentoren en medestudenten. Samen kunnen jullie oplossingen bedenken die voor meerdere mensen werken.
Toegankelijk onderwijs helpt niet alleen leerlingen met een beperking, maar maakt leren prettiger voor iedereen.
Samen in gesprek tijdens de Week van de Toegankelijkheid
De Week van de Toegankelijkheid nodigt ons allemaal uit om hierover met elkaar in gesprek te gaan.
- Wat gaat er al goed op jouw school of universiteit?
- Waar loop jij als leerling of student nog tegenaan?
- En welke kleine stap zou nu al verschil maken?
Door ervaringen te delen en samen oplossingen te zoeken, bouwen we aan onderwijs zonder barrières.
Meer weten over de aktiviteiten met dit thema in de week van de toegankelijkheid?
Bekijk de agenda
Week van de toegankelijkheid
