Communiceren

Spreken

Spreken

Goed communiceren gaat twee kanten op. Je moet kunnen zenden en ontvangen, anders gaat er iets mis. Het gaat dus niet alleen om horen en zien, ook het praten is essentieel. Misschien heb je wat aan de volgende tips:

  • Maak korte zinnen
  • Praat niet te snel
  • Probeer je woorden zo dui-de-lijk mogelijk uit te spreken
  • Spreek woord-voor-woord
  • Zorg dat er oogcontact is tussen jou en de persoon met wie je praat
  • Ga dicht bij de luisteraar staan of zitten
  • Verander niet te snel van onderwerp
  • Gebruik gebaren bij het spreken
  • Zorg voor een rustige omgeving
  • Schrijf desnoods op wat je wilt vertellen
Download

Logopedie

Je kunt natuurlijk ook een logopedist raadplegen. Die kijkt naar je lichaamshouding, naar hoe je je mond beweegt, naar je uitspraak, je ademhaling en de klank van je stem. Op basis daarvan geeft de logopedist praktische adviezen om je spraak te verbeteren.

Hulpmiddelen

Er zijn ook hulpmiddelen die je kunnen helpen bij het spreken. Denk aan letterkaarten, praatknoppen, spraakversterkers of apparatuur die zelf praat.

Praatknop

Een praatknop kan handig zijn als je moeite hebt met praten. Jij, of iemand anders, spreekt een boodschap in van maximaal 30 seconde en als je er op drukt begint de praatknop te praten. Elke praatknop heeft een dekseltje waar je een plaatje in kunt schuiven, zodat je weet welke boodschap er in elke praatknop zit.

Je kunt de praatknoppen los kopen, maar ook in setjes van zes in de kleuren rood, groen, oranje, blauw, geel en paars. Zo’n setje kost tegen de € 100,-.

Te koop bij bol.com

Letterkaart

Een letterkaart kan handig zijn als praten heel moeilijk is. Door op de kaart elke letter van een woord af te gaan kan je met alleen ‘ja’ en ‘nee’ toch communiceren. Je spreekt vooraf af welke reactie “ja” betekent en welke “nee”. Dat kan natuurlijk door te knikken (ja) of te schudden (nee) met je hoofd. Maar het kan op allerlei manieren.

Een letterkaart heeft vijf kolommen. In de eerste kolom staan alle klinkers. In de tweede, derde en vierde kolom alle medeklinkers in volgorde van het alfabet. In de vijfde kolom staan de cijfers.

Je kunt letterkaarten hier gratis downloaden.

Spraakversterker

Een spraakversterker is niet meer dan een microfoon die je stem via een draagbaar luidsprekertje harder maakt. Daarmee maak je je zachte stem voor anderen hoorbaar. Dat kan handig zijn als de kracht van je stem afneemt, maar je articulatie nog goed is. Je kunt je dan ook in rumoerige ruimtes (verjaardag, feestje, onderweg) beter verstaanbaar maken.


Spraakversterkers verschillen in type en dus ook in kosten. Ze variëren in prijs grofweg tussen de € 60 en € 250,-.

bol.com

Praat apps

Er zijn apps waarmee je woorden en zinnen kunt maken die je smartphone of tablet vervolgens uitspreekt. Dat kan handig zijn als je moeilijk te verstaan bent. Met een druk op een icoon, foto of tekst spreekt een stem uit wat je aanklikt. Je kunt ook zelf typen, zinnen opslaan of beelden toevoegen.
Handig is dat de apps vaak voorspellen welke woorden of zinnen je wilt gaan typen. Ze maken eigenlijk je woorden en zinnen af. Meestal kun je ook de taal instellen. Je ‘spreekt’ dan ineens allerlei talen….

Er zijn veel verschillende aanbieders. Omdat de ontwikkelingen hard gaan is het niet goed mogelijk je hier op Scouters een actueel advies te geven. Bekende zijn Touchspeak, Espress Me en Talkie.

Spraakcomputer

Als je niet (goed) kunt praten, maar wel typen kan een spraakcomputer misschien de oplossing zijn. Meestal heeft zo’n spraakcomputer twee tekst schermen, één voor de gebruiker en één voor de gesprekspartner. Wanneer je iets typt wat je aan de ander wilt laten weten, verschijnt het op beide schermpjes. Vaak kunnen dit soort spraakcomputers ook praten: een kunstmatige stem (man of vrouw naar keuze) leest dan voor wat jij typt. En via Bluetooth maak je verbinding met je smartphone zodat je ingetypte boodschappen gesproken worden doorgegeven via de telefoon.

Handig is dat de spraakcomputers kunnen voorspellen welke woorden of zinnen je wilt gaan typen. Ze maken eigenlijk je woorden en zinnen af met behulp van ingebouwde woordvoorspeller.

Omdat de ontwikkelingen hard gaan is het niet goed mogelijk je hier op Scouters een actueel advies te geven. Bekende zijn spraakcomputers zijn de Lightwriter en de Allora.

In juni 2023 komt Apple met speciale software om zelfs met je eigen stem te praten, terwijl je stem door een ziekte is uitgeschakeld. Met Artificial Intelligence m kun je een steeds beter op jouw behoefte afgestemde programmering krijgen. Volg de ontwikkeling via website van Apple.

Spraakbericht versturen met je mobiel (met Whatsapp)

Met één hand typen kan lastig zijn… bij een gebroken arm of pols maar ook bij bijvoorbeeld de Ziekte van Parkinson of na een hersenbloeding of herseninfarct. Moet je al dan niet tijdelijk éénhandig door het leven, kan een spraakbericht versturen een goede oplossing zijn.

Whatsapp messenger is een gratis app. Op een iPhone kun je deze downloaden vanuit de App Store. Bij een Android mobiel haal je whatsapp op uit de Playstore

(Bij de iPhone zit het microfoon-icoontje  onderaan het toetsenbord )

  • Het icoontje microfoon schakelt de dicteerfunctie in
  • Het icoontje toetsenbord schakelt de dicteerfunctie uit
  • Let op: houdt het microfooontje ingedrukt zolang je praat

Hier staat beschreven hoe je een spraakbericht opneemt en verstuurt. 

Relevante bronnen:

Hulpmiddelen voor spreken