Continentiezorg op maat

72 uur plaspatroon meten aan de hand van de verzadiging van je luier

De TENA SmartCare Identifi is één van de producten die tijdens de Testivals is gepresenteerd en bediscussieerd. Hiermee meet je 72 uur het plaspatroon aan de hand van de verzadiging van je luier. Op die manier kun je een onderzoek doen zoals de richtlijn UIKO vraagt. Of dat in de praktijk ook zo werkt, wordt nu in het COMproject (Continentie Op Maat) onderzocht. De gegevens die TENA SmartCare Identifi verzamelt, worden  omgezet in een advies dat je kunt aflezen op een computer, tablet of smartphone. Het gaat dan om een advies over

• de opnamecapaciteit van het incontinentiemateriaal,
• hoe vaak je moet verschonen,
• het beste moment van verschonen en
• de beste tijd voor eventueel toiletbezoek.

Samen met een registratieformulier, dat in dezelfde 72 uur wordt bijgehouden, kan dit een nauwkeurig totaalplaatje geven voor het geven van continentiezorg op maat. Op het formulier wordt ook bijgehouden of er sprake is van ontlasting, lekkage, geslaagd en niet-geslaagd toiletbezoek en hoeveel je drinkt. 

Doorlopend meten van de verzadiging van je luier.  

Naast de 72-uurmeting zijn er meerdere producten die met behulp van sensortechnologie continu de verzadiging van je luier meten. 

Doorlopend de vochtigheid van je huid meten

Er is ook een product dat doorlopend de vochtigheid van je huid en de aanwezigheid van ontlasting meet (Instantcare). Dat is interessant, want om huidschade door poep en plas te voorkomen wil je de vochtigheid van de huid weten en niet zozeer de vulling van het incontinentiemateriaal.

Vulling van de blaas meten

Speciaal voor kinderen van 6 tot 12 jaar is er een sensor die op de huid geplakt wordt, meet wat de vulling van de blaas is en een seintje afgeeft wanneer het verstandig is om naar het toilet te gaan. Deze technologie is sterk in ontwikkeling. Er wordt gewerkt aan een versie voor volwassenen. Ook daarvan verwachten wij voor een bepaalde groep mensen met incontinentie mooie voordelen voor de toekomst.

Overeenkomsten en verschillen 

Alle sensoren maken draadloos gebruik van een smartphone, computer of tablet om de meetgegevens uit te lezen. InstantCare gebruikt software die de meetgegevens direct naar je eigen smartphone verstuurt. Alle andere leveranciers werken daar ook aan. Op dit moment wordt de sensortechnologie echter voornamelijk in verpleeghuizen toegepast. De belangrijkste verschillen tussen al deze produkten vind je in de tabel hieronder.

Geïntegreerde sensoren betekent dat de  sensoren al in je luier zitten, losse sensorstrips moet je zelf in of op de luier plakken. 

(tabel in word gemaakt en gekopieerd - geen idee hoe ik plaatjes in de vakjes kan plakken)

(Concept)

In de beperkte (wetenschappelijke) literatuur die beschikbaar is over sensortechnologie in de incontinentiezorg, zien we aanwijzingen dat de sensortechnologie in luiers het plaspatroon betrouwbaar kan registreren. Dat kan individuele incontinentiezorg (op maat) verbeteren en daarnaast diverse andere voordelen hebben. (zie referenties 1-5)

Voordelen van sensortechnologie (kunnen) zijn:

• tijdbesparing,
• kostenbesparing,
• minder huidproblemen,
• meer kwaliteit van leven,
• betere nachtrust,
• minder gebruik van incontinentiemateriaal,
• minder lekkages en
• incontinentie en de ernst ervan komen minder voor

Deze voordelen werden bevestigd tijdens de vijf Testivals en worden verder onderzocht in het COMonderzoek (Continentie Op Maat). Aangezien incontinentie raakvlakken heeft met allerlei kanten van het leven, zijn er meer voordelen: 

• minder kans op eenzaamheid (“Ik durfde nergens meer naartoe te gaan uit angst voor ongelukjes of luchtjes”). Of
• systematisch niet genoeg drinken, met bijvoorbeeld obstipatie (verstopping) als gevolg.
• Meer eigen regie. Een deelnemer aan het Testival vertelde dat haar incontinente puberdochter met een lichte verstandelijke beperking heftig op zoek is naar autonomie. Normaliter wordt zij op vaste tijden verschoond, waardoor het initiatief bij de zorgverleners ligt. Ook wil zij verzorgd worden, niet ‘verschoond’. Met de sensortechnologie kan zij zelf aangeven wanneer zij verzorgd moet worden en staat zij zelf aan het roer van haar incontinentiezorg.

Meer nodig

Al met al lijkt de sensortechnologie zoals die er nu is, maar ook nog volop verder wordt ontwikkeld, kansen te bieden om continentiezorg op maat te geven. Dit heeft in potentie grote voordelen op allerlei niveaus. Maar om de resultaten van de sensortechnologie maximaal te kunnen benutten is er meer nodig. Denk aan

• (aangepaste) kleding,
• routing en  (wat bedoel je met routing?)
• technische aanpassingen van het toilet en
• de inzet van hulpmiddelen. Tijdens de Testivals werd bijvoorbeeld fluoriscerende plintverlichting op de gang genoemd. Op die manier kan het toilet veiliger en rustiger bereikt worden en is er minder kans op voortijdig verlies van je plas en vallen. Als je 's nachts een trap op of af moet, is deze 'verlichting' ook handig. Je kunt ook een nachtlampje in het stopcontact doen, je hebt ze die alleen in het donker aan gaan, of die pas aangaan als je binnen 4 meter beweegt.   

Ergotherapie

We bevelen het uittesten in alle branches van de zorg van harte aan, maar zeker ook bij de vaak onzichtbare eindgebruikers die thuis zelf proberen zo comfortabel en vrij mogelijk te leven met incontinentie. De eerstelijns ergotherapeut kan daarbij een belangrijke adviserende rol spelen door het aanbieden van actuele kennis. De online Scouters Keuzehulp ‘Continentiezorg op Maat’ kan daarbij een goede informatiebron zijn.  (moet deze tekst in de keuzehulp? :-)

Meer weten of meehelpen?

Voor deze Keuzehulp ‘Continentiezorg Op Maat’ heeft het Scouters testteam verschillende sensortechnologieën getest en worden ervaringen van eindgebruikers genoemd. Heb jij ervaring met één of meer van deze technologieën en wil je die met ons delen? Stuur dan een mail naar redactie@scouters.nl. De resultaten van het totale COM-project (Continentie Op maat) komen  in 2024 beschikbaar.  / zijn beschikbaar??

Link naar artikel Ergotherapie magazine toevoegen

Over de auteurs

Elly Waaijer is ergotherapeut en verandermanager bij adviesbureau Waaijerconsult. Ook is zij vrijwilliger bij Scouters. Nico Knibbe is bewegingswetenschapper en voorlichtingsdeskundige bij onderzoeks- en adviesbureau LOCOmotion. Ook is hij vrijwilliger bij Scouters. Hanneke Knibbe is als onderzoeker vanuit het UMC Utrecht verbonden aan het COM-project.

Referenties

1. Baalen, M. van, Brocken, N. (2019) Implementatie Identifi: incontinentie assessment, eindrapportage VWS Challenge ’Verpleeghuizen van de toekomst’. Rebel, Rotterdam

2. Bouman, G. (2018) Implementatie slim incontinentiemateriaal, ABENA, Evean.

3. Bunge, E. et al. (2018) Knelpunten bij de V&VN richtlijn ‘Urine-incontinentie bij kwetsbare ouderen’. Pallas.

4. Knibbe, J.J., Klaassen, A. (2019) Verslag Pilot Identifi. LOCOmotion, Van Kleef Instituut, Bennekom.

5. Omotunde, M., Wagg, A. (2023) Technological Solutions for Urinary Continence Care Delivery for Older Adults: A Scoping Review. J Wound Ostomy Continence Nurs. 2023;00(0): 1-8

Artike over de keuzehulp in het Ergotherapie Magazine.