Onderwerpen
- Wanneer is een rolstoel geschikt als sportrolstoel?
- Welke rolstoelsporten zijn er bij jou in de buurt te beoefenen?
- Hoe kom je aan een sportrolstoel?
- Waar moet je op letten als je een sportrolstoel gaat aanschaffen/aanvragen?
- Welke rolstoelsporten zijn er?
- Handbewogen sportrolstoelen per sport
Wanneer is een rolstoel geschikt als sportrolstoel?
Net als bij een gewone rolstoel zijn er veel verschillende soorten sportrolstoelen. De sport die je er mee wilt beoefenen bepaalt grotendeels aan welke eisen je sportrolstoel moet voldoen.
Voor sommige sporten gelden eisen voor de rolstoel
Bij veel sporten worden er eisen aan de rolstoel gesteld, hier kun je je over laten informeren bij de sportvereniging of de sportbond.Dit is bijvoorbeeld het geval bij basketbal, hockey en schermen. Bij basketbal moeten bijvoorbeeld harde, uitstekende delen voorzien worden van een beschermlaag en bij schermen mag je rugleuning niet lager zijn dan 15cm vanaf de zitting. Maar er zijn ook sporten die je gewoon met je ADL-rolstoel kunt beoefenen, zeker als je nog niet zeker weet of je de sport voor langere tijd wilt beoefenen. Denk aan darten, fitness en boogschieten.
Officiële wedstrijden
Wil je aan officiële wedstrijden mee doen, dan doe je er over het algemeen goed aan om een sportrolstoel aan te schaffen die voldoet aan alle eisen voor de betreffende sport.
Meer kenmerken
Over het algemeen geldt voor een handbewogen sportrolstoel dat je hierin een actieve zithouding aanneemt. Vaak staan de achterwielen meer in camber (schuinstand) dan in je gewone ADL-rolstoel, zodat de rolstoel lekker wendbaar is.
Gaat het om een contactsport, zoals basketbal of hockey, dan moet je rolstoel zijn voorzien van een ‘wing’, dit is een stootrand, waarvan het hart op 11cm van de vloer zit. Deze voorkomt dat tegenstanders met hun voeten of benen tegen elkaar aan komen. Zonder deze wing mag je niet deelnemen aan officiële wedstrijden.
Sportspecifieke rolstoel of op maat gemaakt?
Veel fabrikanten bieden sport specifieke rolstoelen aan. Je hebt dan bijvoorbeeld een basketbalrolstoel of een badmintonrolstoel. Maar er zijn ook fabrikanten die een sportrolstoel op maat maken, passend bij de sport en jouw wensen. De rolstoel wordt dan volledig naar jouw lichaamsmaten gebouwd, volgens de eisen die gelden voor jouw sport.
Welke rolstoelsporten zijn er bij jou in de buurt te beoefenen?
Om te ontdekken welke rolstoelsport bij jou past organiseren sportverenigingen geregeld open dagen. Ook Gehandicaptensport Nederland organiseert ‘Multisport-dagen’.
Je kunt op deze dagen sporten uitproberen en er zo achter komen wat jij leuk vindt en wat past binnen jouw mogelijkheden. Vaak is het ook mogelijk om een keer mee te doen met een training van de club en daarna eventueel lid worden.
Als lid van een vereniging kun je deelnemen aan trainingen, competitie en toernooien. En wie weet zelfs aan internationale evenementen zoals de Paralympische Spelen!
Rolstoelsporten worden echter (nog) niet door alle reguliere sportclubs aangeboden.
Op de website Uniek Sporten kun je op woonplaats vinden welke rolstoelsporten er bij jou in de buurt te beoefenen zijn. Biedt jouw lokale sportvereniging nog geen rolstoelsport aan? Dan kun je natuurlijk altijd met ze in gesprek gaan over de mogelijkheden!
Hoe kom je aan een sportrolstoel en wat kost dat?
Een sportrolstoel kun je kopen, lenen of huren. Soms is het mogelijk om een sportrolstoel van de sportvereniging te lenen, dit is handig als je nog niet zeker weet of je de sport wilt blijven beoefenen. Het nadeel is wel dat deze rolstoel waarschijnlijk niet helemaal passend zal zijn.
Wanneer de sportvereniging geen sportrolstoel voor je te leen heeft dan kun je er ook een lenen via de Uniek Sporten Uitleen. De uitleen is bedoeld voor volwassenen die voor sport zijn aangewezen op een rolstoel, handbike of loophulpmiddel.
Lenen via Uniek Sporten
Via Uniek Sporten kun je voor maximaal 6 maanden een sportrolstoel (of handbike) lenen, zonder financiële verplichtingen. Uniek Sporten adviseert je over het gebruik van het hulpmiddel en draagt zorg voor het onderhoud.
Heb je een leuke sport gevonden en wil je deze blijven beoefenen? Dan kun je zelf een sportrolstoel gaan kopen.
Financiering
Een sportrolstoel kun je zelf financieren, maar je kunt ook via de Wmo een Persoonsgebonden Budget (PGB) aanvragen specifiek voor een sportrolstoel. We noemen dit even voor het gemak het ‘sportbudget’ Je aanvraag wordt beoordeeld door een Wmo-consulent.
Sportbudget
Het sportbudget is een financiële tegemoetkoming voor de aankoop van een niet algemeen gebruikelijke sportvoorziening, zoals een sportrolstoel. Je mag dan helemaal zelf een sportrolstoel uitzoeken bij een leverancier van jouw keuze.
Via de Wmo
Soms kiest een gemeente ervoor om sportrolstoelen via de gecontracteerde Wmo-leverancier(s) te verstrekken. Je krijgt de sportrolstoel dan in bruikleen vanuit de Wmo. De meeste gemeenten kiezen echter voor het sportbudget.
Met een sportbudget
Een voorwaarde om voor een sportbudget in aanmerking te komen is dat je lid bent van een sportvereniging. Zorg dus dat je lid bent voordat je de aanvraag indient. Sommige gemeenten hebben een vastgesteld maximaal sportbudget, vaak is dit een bedrag van rond de €2.600,00.
Er zijn ook gemeenten waar je twee of meer offertes van verschillende leveranciers(!) moet aanleveren, op basis waarvan het sportbudget wordt bepaald. Het sportbudget is meestal voor een periode van drie tot vijf jaar en is inclusief aankoop, BTW, onderhoud en reparaties.
Zelf bijpassen
Houd er rekening mee dat het sportbudget over het algemeen niet toereikend is, het is een tegemoetkoming. Meestal moet je dus zelf nog het nodige bijleggen, of via crowd funding bij elkaar moet sparen.
Grote verschillen tussen gemeentelijke regelingen
En let op: iedere gemeente mag zelf invulling geven aan de Wmo en het sportbudget. In iedere gemeente is dat dus anders georganiseerd, informeer hierover bij het Wmo-loket van jouw gemeente.
Waar moet je op letten als je een sportrolstoel gaat aanschaffen?
Bijna alle rolstoelfabrikanten bieden sportrolstoelen aan. Sommige sportrolstoelen zijn specifiek voor een bepaalde sport ontwikkeld, maar er zijn ook sportrolstoelen die volledig op maat gemaakt kunnen worden naar jouw sportieve wensen.
Hieronder vind je een overzicht van de verschillende sporten en bijbehorende sportrolstoelen die in Nederland zijn te verkrijgen.
Levering door fabrikant of dealer
Je kunt niet altijd direct bij een fabrikant terecht voor de aankoop van een sportrolstoel, sommige fabrikanten leveren alleen via dealers als Kersten, Medipoint, Vegro en Welzorg. De rolstoeladviseur van de fabrikant kan je hierover informeren. Daarnaast is het altijd aan te raden om verschillende offertes op te vragen en het aanbod te vergelijken.
Maak een weloverwogen keuze
Een sportrolstoel is geen speeltje, ga dus niet over een nacht ijs. Vraag bijvoorbeeld aan je clubgenoten of trainer naar hun ervaringen met leveranciers en bepaalde merken. Zij weten ook vaak aan welke eisen je sportrolstoel moet voldoen.
Passing of demo aan huis of in showroom
De meeste leveranciers van sportrolstoelen hebben ook de mogelijkheid om een showroom te bezoeken voor een vrijblijvende oriëntatie. Een passing/demo aan huis behoort vaak tot de mogelijkheden en is over het algemeen vrijblijvend.
Welke rolstoelsporten zijn er?
Er zijn heel veel sporten die je vanuit je rolstoel kunt beoefenen, met zowel een handbewogen als elektrische rolstoel.
Daarnaast zijn er ook sporten die je als rolstoelgebruiker kunt beoefenen, maar dan zonder je rolstoel. Denk hierbij bijvoorbeeld aan handbiken, zeilen of zitvolleybal. Deze Keuzehulp richt zich echter specifiek op handbewogen rolstoelsporten en de bijbehorende sportrolstoelen.
Veel soorten rolstoelsporten
De meest bekende rolstoelsporten zijn misschien wel basketbal, tennis, rugby en hockey. Maar vergis je niet, van bijna alle sporten is wel een variant voor rolstoelgebruikers. Denk bijvoorbeeld aan biljart, darten, fitness en schermen.
In deze Keuzehulp helpen we je op weg om een rolstoelsport te vinden die bij je past en hoe je aan een geschikte sportrolstoel komt.
Hieronder vind je een overzicht van de verschillende rolstoelsporten die je kunt beoefenen. Mis je er een? Geef het ons door!
Handbewogen sportrolstoelen per sport
Hier volgt een overzicht van sportrolstoelen per sport, op alfabetische volgorde. Per sport vind je een korte toelichting en enkele tips waar je op kunt letten als je een rolstoel voor de betreffende sport gaat aanschaffen.
Mis je een sport of nuttige informatie? Geef het ons door redactie@scouters.nl!
Algemene tips voor aanschaf
Eerst volgen nog een aantal algemene tips voor het uitzoeken en laten aanmeten van een sportrolstoel.
De volgende tips gelden eigenlijk voor alle rolstoelsporten in meer of mindere mate.
Informeer vooraf naar reglementen
Informeer vóór je een sportrolstoel aanschaft bij je sportclub naar de reglementen die op jouw sport van toepassing zijn. Als je sportrolstoel hier niet aan voldoet zal je niet mogen deelnemen aan (officiële) wedstrijden.
Strak tussen de kledingbeschermers
Als je aansluitend tot strak tussen de kledingbeschermers van je sportrolstoel zit heb je meer controle over de rolstoel en zit je stabieler.
Comfort niet belangrijkste
In een sportrolstoel wil je zo actief en onbelemmerd mogelijk zitten. Je hoeft er niet de hele dag in te zitten, dus comfort is vaak van minder groot belang.
Balanspunt
Een sportrolstoel zal makkelijker achterover kiepen dan een gewone rolstoel. Je zit namelijk met je gewicht meer óp de achteras dan er vóór, hierdoor rijdt een sportrolstoel lichter. Dit noemen we het ‘balanspunt’.
Dit balanspunt ligt voor iedereen op een ander punt, het hangt onder andere van je lichaamsbouw af. Je hoeft trouwens niet bang te zijn zomaar achterover te kieperen, een sportrolstoel is vrijwel altijd voorzien van één of twee goede anti-kiep wieltjes.
Camber
Hoe schuiner (‘camber’) de achterwielen staan hoe makkelijker een rolstoel zal draaien. Een sportrolstoel met veel camber zal daarentegen minder makkelijk in een rechte lijn willen rijden. De ideale camberstand verschilt dus per sport en zelfs per sporter.
Strappings
Om goed in je sportrolstoel te blijven zitten kan het handig zijn om één of meer ‘strappings’ bij je sportrolstoel te kopen. Een strapping is een speciale gordel die bedoeld is om je met je bekken, bovenbenen of voeten in de rolstoel vast te zetten.
Hoogte anti-kiepwieltjes
Bekijk voor je gaat sporten of de hoogte van je anti-kiepwieltje past bij de ondergrond waarop je speelt. Op een zachte vloer (zoals in veel sportzalen) zal het anti-kiep wieltje sneller op de grond komen wat extra weerstand kan geven met rijden. Te ver van de grond is ook niet prettig, dan kiept je rolstoel misschien wel te vaak en te ver naar achteren.
Bandenspanning
Check vóór je gaat sporten je bandenspanning. Rijd je met te zachte banden dan kost rollen je veel extra energie. Op de band staat hoeveel bar (luchtdruk) er in je band mag. Vaak is dit 7,5 bar, maar ook wel eens 10 bar!