Autorijden

Met een auto kan je gaan en staan waar jij wil. Maar wat als autorijden niet of lastig gaat, bijvoorbeeld doordat je een blessure of handicap hebt? Er zijn veel oplossingen waarmee je misschien toch kan autorijden.

Fd e d b b

In en uit een auto stappen en zitcomfort

Om soepel in en uit de auto te stappen kan je grepen en draaikussens gebruiken.

Instappen in een auto is soms een uitdaging. Vooral als het een (rolstoel)bus is, want da’s een hogere instap. Een extra handgreep zou dan handig zijn. Goed nieuws: die is er!  Je pakt de Handy Bar en klikt het metalen deel in de haak van de openstaande deur. Vervolgens kan je met je volle gewicht op de comfortabele handgreep leunen en zo een stuk gemakkelijker de auto in komen.

Lees meer  over deze greep

En een draaikussen (of een gewoon kussen of een plastic zak) kan je draai bij het uitstappen vanaf je stoel makkelijker maken. Als het pakken van de veiligheidsgordel niet gaat, is een gordelgreep mogelijk een oplossing voor je.

Het makkelijkst stap je in een auto als de stoel op dezelfde hoogte is van je zitvlak. Bij een de ‘normale’ auto is de stoel 50 centimeter lager dan je zitvlak en moet je door je knieën om je op de stoel te laten zakken. Een fijne instaphoogte is tussen de 60 en 70 centimeter. Bussen en heel grote auto’s zoals een jeep, hebben een hoge instap van 80 centimeter. Hier moet je bijna in ‘klimmen’, wat met name voor kleinere mensen lastiger kan zijn. Benieuwd naar een overzicht van auto’s met een hoge instap? De ANWB zette ze op een rij.

De 45 km auto (zoals Aixam) en het gehandicaptenvoertuig: alternatieven voor de auto

Een 45 km auto kan een oplossing voor je zijn om snel van A naar B te komen. Deze worden ook wel een minicar, microcar of brommobiel genoemd. Een gehandicaptenvoertuig of invalidenvoertuig is een speciale versie van de 45 km auto. In zowel de 45 kilometer auto als het gehandicaptenvoertuig mag iedereen rijden, met of zonder beperking. En ze zijn beide voordelig in het gebruik, want je hoeft geen APK en wegenbelasting te betalen. Hieronder zie je de overeenkomsten en verschillen tussen een 45 km auto en gehandicaptenvoertuig.

Het gehandicaptenvoertuig

Je mag met een gehandicaptenvoertuig op het fietspad, parkeren op de stoep en je hebt er geen rijbewijs voor nodig. Wel moet je minimaal 16 zijn om ‘m te mogen besturen. 

De 45 km auto, zoals de Aixam

In een 45 km auto mag je rijden met een gewoon rijbewijs (B), een motorrijbewijs (A) of een bromfietsbewijs (AM4). Schakelen hoeft niet, je hebt alleen een vooruit en achteruit in de 45 km auto. Dus heb je maar één voet of been nodig: om te remmen. Je mag ermee rijden in het dorp of de stad en op provinciale 80 km wegen, maar niet op auto- en snelwegen.

De 45 km auto’s worden steeds mooier! Je hebt 45 km auto’s met open dak, elektrische 45 km auto’s én die enorm lijken op een auto (bijvoorbeeld op een Mini Cooper). Je kan een 45 km auto huren, leasen, tweedehands kopen of nieuw aanschaffen.

Wat is eigenlijk het verschil tussen een 45 km auto en gehandicaptenvoertuig? Bekijk het in de keuzehulp 45 km auto.

Parkeren

Het parkeren van je auto met een gehandicaptenparkeerkaart kan in verschillende plaatsen in Nederland. Vaak is de gehandicaptenparkeerplaats ruimer en dicht bij de plaats van je bestemming. Een kaart kost vaak geld, de hoogte van de prijs verschilt per gemeente. De duur van de geldigheid van je kaart verschilt ook per gemeente. In sommige gemeenten hoef je niet te betalen voor een gehandicaptenparkeerplaats, ook niet waar betaald parkeren geldt, maar in andere plaatsen wel. Bekijk op gehandicaptenparkeerkaart.nl waar welke regels gelden op dit gebied.

Wil je een gehandicaptenparkeerplaats op kenteken bij jou in de straat of op je werk? Deze kan je ook aanvragen bij jouw gemeente of die van je werk. De gemeente zal dan een procedure starten, waarvan een bezwaarronde door de buren een onderdeel is.

Mogelijkheden en rechten gehandicaptenparkeerkaart

Hoe vraag je een gehandicaptenparkeerkaart aan? Daarvoor moet je bij het Wmo-loket van jouw gemeente zijn. Om in aanmerking te komen moet het zo zijn dat je niet meer dan 100 meter met hulpmiddel kan lopen. Ook word je bij je aanvraag gekeurd door een arts, die nagaat of jij recht hebt op een kaart. Volgens de wet moet jouw beperking van ‘langdurige aard’ zijn om een gehandicaptenparkeerkaart te kunnen krijgen.

Lees erover verder op de website van de Rijksoverheid.

PARKEREN PLUS: de nieuwe Parkeerkaart

De nieuwe app ‘Parkeren Plus’  gaat de papieren gehandicapten-parkeerkaart gedeeltelijk vervangen. In de app  kunnen kaarthouders zien wat de parkeerregels zijn in de deelnemende gemeenten. In 2024 doen dertig gemeenten mee, waaronder de vier grote steden, In 2025 volgen meer gemeenten.

Parkeren met een gehandicaptenparkeerkaart (GPK)  is vaak omslachtig, elke  gemeente hanteert eigen regels. Daardoor ben je vaak veel tijd kwijt aan het uitzoeken van de regels in de gemeente waar je wilt parkeren. Bovendien wordt de kaart soms niet goed herkend door de scanauto’s van handhavers die parkeerplekken controleren, waardoor je onterecht een boete kunt krijgen.

Verandering

In de nieuwe app zijn alle GPK-parkeerregels van de deelnemende gemeenten overzichtelijk gebundeld en worden de kentekens van kaarthouders herkend. Meer informatie op de site  binnenlandsbestuuur 

 

Waar vind je gehandicaptenparkeerplaatsen?

In de app en op de site Wheelmate vind je de gehandicaptenparkeerplaats bij jou in de buurt. Dankzij de input van heel veel mensen zie je in Wheelmate niet alleen welke parkeerplaatsen er in Nederland zijn, maar ook in andere landen. Nadeel is dat je alleen op locatie kan zoeken en niet op een parkeerplaats bij een type locatie (restaurant, station, etc.). Voordeel is dat je er ook kan zien waar invalidentoiletten zijn.

Auto aanpassen op je mogelijkheden

Je auto aanpassen zodat je ook met een fysieke beperking kan rijden, is op veel manieren mogelijk. Er zijn steeds meer bijzondere auto’s op de markt, automaten waar je makkelijk in- of uitstapt, zoals bijvoorbeeld de Twizy. Misschien helpt het je om van een schakelauto naar een automaat over te stappen. Je auto kan ook bijvoorbeeld hiermee aangepast worden:

  • Extra grote spiegels
  • Treeplank om beter in- en uit te kunnen stappen
  • Draaistoel, glijstoel of sta-op-stoel om beter in- en uit te kunnen stappen
  • Rembekrachtiger: hiermee hoef je minder kracht te zetten bij het remmen
  • Verhoogd gas- of rempedaal: bij de knie of door de vloer op te hogen
  • Gas geven en remmen met je handen
  • Schuifgas/rem: een pedaal waarmee je zowel kan remmen als gassen
  • Sturen met je voeten, een joystick of knoppen
  • Het verplaatsen van de richtingaanwijzer naar de rechterkant
  • Een daklift: deze zet je rolstoel op het dak waardoor je hem mee kan vervoeren
  • Een robotarm: deze zet je rolstoel in de achterbak waardoor je hem mee kan vervoeren

Welke bedrijven kunnen jouw auto aanpassen? Je vindt het op de site van branchevereniging AAN.

Er zijn ook aangepaste tweedehands auto’s te koop. Je vindt er bijvoorbeeld enkele op Marktplaats.nl, de site van Welzorg. Ken je meer plaatsen waar je aangepaste tweedehands auto’s kan kopen of heb je een andere tip? We horen het graag.

Let op: vraag een keuring aan

Als je auto is aangepast, is vaak opnieuw een keuring nodig van het RDW. Dit moet altijd als je je auto grondig aanpast.

Rechten en vergoedingen voor autoaanpassingen

Het CBR bepaalt of en welke aanpassingen nodig zijn. Autoaanpassingen worden soms vergoed en alleen wanneer je voor heel lange tijd een bewegingsbeperking hebt. Bovendien: als je ook met andere vervoersmiddelen dan de auto kan reizen, is de kans op een vergoeding klein. Afhankelijk van de belangrijkste reden om een auto te gebruiken, vraag je zo een vergoeding aan:

  • Je gebruikt de auto voor werk of een opleiding. Het UWV stelt dan misschien een bruikleenauto beschikbaar of vergoed (een deel van) de nodige aanpassingen. Lees over de voorwaarden op de site van het UWV.
  • Je gebruikte de auto privé. Soms vergoedt je gemeente (een deel van) de kosten voor een aanpassing of stelt die een bruikleenauto ter beschikking. Neem hierover contact op met het WMO-loket in jouw gemeente.
  • Heb je een blessure en kan je daardoor tijdelijk niet naar je werk? Als dat minder dan een jaar duurt, kan het UWV je hierbij niet helpen. Het is dan de verantwoordelijkheid van jou en je werkgever of en hoe je naar je werk komt.
 

Handig! Aangepaste auto huren en zelf (laten) rijden

Wist je dat je ook een auto kan huren waar je met je rolstoel of scootmobiel makkelijk in en uit kan? De Zonnebloemauto is daar een mooi voorbeeld van. Je kan de rolstoelauto huren en zelf rijden of je partner, een vriend of familielid de auto laten besturen. Ook kan je de auto huren en je laten rijden door een vrijwilliger. De auto is niet aangepast voor de bestuurder.

Prettig is dat de huur voor de auto laag is en dat de auto op veel plekken in Nederland te huur is.

Ook kan je van Bever een rolstoelauto huren. Deze auto biedt een oplossing voor iedereen die rolstoelgebonden is en moeilijk of geen transfer kan maken van de rolstoel naar een autostoel. Of iemand die afhankelijk is van een scootmobiel en deze mee wil nemen. Op de site van Bever vind je meer informatie over het huren van een rolstoelauto.

Aangepaste rijlessen en rijbewijs

Gehandicapt geraakt: geldt je rijbewijs nog?

In een aangepaste auto geldt je ‘gewone’ rijbewijs niet meer. Als je gehandicapt bent geraakt moet je opnieuw je medische geschiktheid voor het autorijden laten beoordelen. Je vult hiervoor een zogenoemde Eigen verklaring in voor het CBR, net als wanneer je rijexamen gaat doen. Het kan dan zijn dat je in gesprek moet met een arts en een (gratis) rijtest moet doen bij het CBR, waarin wordt gekeken of je een auto zelfstandig en verantwoord kan rijden met een beperking. Ook wordt hierin gekeken met welke toepassingen je eventueel kan rijden. Na het halen van een rijtest ontvang je een verklaring van geschiktheid, waarop eventueel noodzakelijke aanpassingen (beperkende bepalingen) vermeld zijn. Met deze verklaring kan je op het gemeentehuis een nieuw rijbewijs aanvragen, waarop de beperkte bepalingen (codes die aangeven in wat voor aangepaste auto jij moet rijden) vermeld staan. Lees hierover verder op de website van het CBR.

Je rijbewijs halen met een handicap

Iedereen die praktijkexamen voor zijn rijbewijs wil doen, moet een formulier dat Eigen verklaring heet invullen voor het CBR. Als je een handicap hebt, zal je een of meerdere vragen voor de verklaring met ‘ja’ beantwoorden. Vaak wordt dan een medisch specialist ingeschakeld en het kan ook zijn dat je een speciale (gratis) rijtest moet doen. Hierin wordt bekeken of je zelfstandig en verantwoord auto kan rijden met een beperking en welke aanpassingen nodig zijn. Na het doen van de rijgeschiktheidstest kan je gaan lessen bij de door jou uitgekozen rijschool. Er zijn verschillende rijscholen die gespecialiseerd zijn in rijden met een lichamelijke beperking. Als afsluiting leg je een praktijkexamen af. Wanneer je slaagt, ontvang je een verklaring van rijvaardigheid en rijgeschiktheid, waarmee je een rijbewijs kan aanvragen op het gemeentehuis. Op het rijbewijs staan beperkende bepalingen die aangeven in wat voor aangepaste auto jij kan rijden. Lees hierover verder op de website van het CBR.

Lokale rijscholen voor mensen met een bewegingsbeperking

Bij welke rijschool bij jou in de buurt kan je terecht voor lessen in een aangepaste auto? Zoek bijvoorbeeld op CBR naar de beste keuze.

Vervoerd worden

Als autorijden niet meer gaat, zijn er ook andere mogelijkheden om toch op je plaats van bestemming te komen. Zo zijn er verschillende oplossingen om vervoerd te worden en zijn er verschillende soort hulp en hulpmiddelen bij het reizen met het openbaar vervoer. Een auto huren en iemand vragen je te vervoeren, kan ook een oplossing zijn.

Heb je meer tips of wil je je ervaring delen?

Heb je meer tips en oplossingen bij het autorijden, parkeren of lessen? Of heb je ervaring met één van deze oplossingen of aanvragen die je graag deelt? We vullen de informatie over autorijden graag aan met jouw tips.

Deel jouw ervaring of vraag in de Facebook-groep

Tip de Scouters redactie

Keuzehulp pijl

Keuzehulp

45 km auto

Een 45 km auto saai en lelijk? Er zijn steeds meer hippe en duurzame 45 km auto’s op de markt, zelfs die als 2 druppels water op een gewone auto lijken. We scoutten de beste 45 km auto’s voor je en zetten de verschillende mogelijkheden op een rij in deze onafhankelijke keuzehulp.
Bekijk keuzehulp

Hulpmiddelen voor autorijden