Offroad rollen

Deze Keuzehulp kwam tot stand in samenwerking met  Moving Beyond Limits

Auteurs: Karlijn van Heerebeek (MBL), Ria Snoek (Scouters), Elly Waaijer (Scouters)

Moving Beyond Limits

Wij verstaan onder Offroad rollen / Offroad hulpmiddelen alle hulpmiddelen, die jou in staat stellen om van het gebaande pad af te wijken, een obstakel te overbruggen en je door zand, modder, etc te trekken. Veel leveranciers noemen het ook wel all-terrain hulpmiddelen.

Door heel Nederland zijn prachtige natuurgebieden te vinden. Van de Hoge Veluwe tot de Biesbosch en van het Waddengebied tot prachtige duin- en heidegebieden. Vaak zijn deze gebieden met je eigen rolstoel niet toegankelijk en loop je het risico om vast te komen zitten. Vandaar dat er Offroad hulpmiddelen ontwikkeld zijn waarmee ook rolstoelgebruikers de unieke Nederlandse natuur kunnen verkennen! Omdat er een breed aanbod bestaat, kun je vaak door de bomen het bos niet meer zien. Deze Keuzehulp Offroad rollen kan je daarbij helpen. Loop door de vragen heen en ontdek welk hulpmiddel de beste oplossing voor jou is, als jij het Offroad avontuur zelf wilt aangaan.

Laatst gewijzigd op 18 september 2025 door Scouters

Indeling Offroad rollen

We maakten de volgende onderverdeling voor hulpmiddelen, die je offroad kunt gebruiken:

  1. Actieve hulpmiddelen (waarbij je zelf nog actief beweegt, maar vaak wel met een optie tot elektrische ondersteuning)
  2. Semi-actieve hulpmiddelen (deze vragen lichte inspanning van de roller en ondersteunen je elektrisch)
  3. Volledige passieve hulpmiddelen (volledig elektrisch of om te duwen)

Afhankelijk van je fysieke mogelijkheden en je eigen uithoudingsvermogen en inspannings wensen kun je de volgende vragen doorlopen en onderzoeken welk hulpmiddel bij jou past. Ook zijn er opties voor jongere kinderen en avontuurlijke gezinnen. Ontdek ook waar je deze hulpmiddelen kunt aanschaffen en of deze toevallig al ergens te huur zijn. 

Schakel je ergotherapeut in

Offroad hulpmiddelen zijn een grote en prijzige aankoop. Mocht je twijfelen, overleg met een ergot

herapeut. Een ergotherapeut kan je goed helpen met het uitzoeken van een passend hulpmiddel dat past bij jouw mogelijkheden. Helaas wordt 

een offroad hulpmiddel nog maar zelden vergoed door de Wmo. Je ergotherapeut kan je helpen een goede onderbouwing te schrijven waarom jij een offroad hulpmiddel nodig hebt. Bedenk vooraf goed waarvoor je het hulpmiddel wilt gebruiken, dan kom je samen vast tot een passende oplossing.

Moving Beyond Limits

Naast de hulp van een ergotherapeut, kun je ook om hulp vragen bij Stichting Beyond Limits, een organisatie, die natuur en avontuur toegankelijk wil maken voor mensen met een fysieke beperking. Maak gebruik van die kennis. Ook kun je al enkele modellen bij hen huren. Bekijk de website van Moving Beyond Limits voor meer informatie.

Zij hebben al verschillende Offroad hulpmiddelen getest o.a. op het iconische Pieterpad, op de foto testers van het Scouters team + MBL klaar voor een etappe op het Pieterpad. 

 

Hulpmiddel kiezen

Loop door de vragen heen en ontdek welk hulpmiddel de beste oplossing voor jou is.

Vraag 1. Zoek je een hulpmiddel waarbij je zelf nog loopt?

Kan je nog zelfstandig lopen, maar heb je hierbij ondersteuning nodig? Misschien dat je wel zelfstandig nog een aantal meter of kilometer kunt lopen, maar voor de echte natuur wat ondersteuning nodig hebt. Dan is misschien een Offroad rollator of loopfiets wel wat voor jou! Dit zijn hulpmiddelen die lichte ondersteuning bieden, maar waarbij je zelf aan het wandelen bent. 

We onderscheiden 2 types loophulpmiddelen:

  • Rollators
  • Loopfietsen

Offroad rollator

Met een rollator heb je minder kracht nodig voor het lopen, je kunt leunen en steunen en tussendoor zitten wanneer je wilt. Ook bij balansproblemen en een lichte afwijking naar één kant, is de rollator een uitkomst. En je hebt vaak een mandje waarin je wat bagage mee kunt nemen. Maar stop deze niet te vol, want een volle mand maakt de lichtgewicht rollators alsnog zwaar. Dit kan het lopen op een oneffen terrein zwaarder maken.

Testen rollator op Pieterpad

Waar let je op als je een Offroad rollator zoekt:

  • Denk na waarvoor je de rollator wilt gebruiken. Ga je hem uitsluitend buiten gebruiken, of zal je hem ook binnenshuis/in je eigen leefomgeving nodig hebben? Wanneer je hem ook binnenshuis wilt gebruiken, moet je overwegen een compacter model te kiezen.
  • Kies een rollator met luchtbanden. Deze moeten groot zijn, tenminste tussen de 10 - 16 inch.
  • Bepaal hoeveel opslagruimte je wilt voor je tas/spullen.

 

 

Offroad loopfiets

Een loopfiets is een hulpmiddel dat het mogelijk maakt om zittend te lopen. Door je af te zetten met je voeten op de grond, beweeg je jezelf voort terwijl je op een zadel zit. Dit vermindert de belasting op je benen en gewrichten en biedt tegelijkertijd stabiliteit en comfort. Loopfietsen zijn natuurlijk bekend voor kinderen, maar inmiddels ook in diverse uitvoeringen voor volwassenen te koop. Zelfs met elektrische ondersteuning. Een loopfiets kun je in sommige gevallen ook aanvragen bij de Wmo. 

Waar let je op, als je een Offroad loopfiets zoekt:

  • Denk na hoeveel kracht je hebt in je benen. Wil je de mogelijkheid hebben om wat langer te zitten, kies dan een 3-wiel versie en niet een 2-wiel versie. 
  • Kies een loopfiets met grote luchtbanden, tenminste tussen de 10 - 16 inch
  • Denk na of een elektrische ondersteuning jou net dat beetje extra kan geven om offroad te kunnen rijden

We laten hieronder een paar voorbeelden zien, maar hebben ook een Keuzehulp loopfietsen voor volwassenen, daar staan alle specificaties en prijzen op een rij.

Keuzehulp (elektrische)loopfietsen voor volwassenen

Vraag 2. Ben je op zoek naar een aankoppelstuk voor je handbewogen rolstoel?

FreewheelWil je graag in je eigen handbewogen rolstoel blijven zitten, dan zijn er verschillende opties voor aankoppelstukken. Bedenk goed bij jezelf hoeveel armkracht je hebt en hoelang je dit volhoudt in relatie tot het hulpmiddel. We hebben de hulpmiddelen ondergebracht in diverse categorieën, van bedienen met veel eigen kracht tot elektrisch aangedreven en dus weinig eigen kracht.

Maar let op: niet alle aankoppelstukken passen op alle rolstoelen. Er moet soms een koppelstuk gemonteerd worden aan je rolstoel. Vaak heb je een vast frame rolstoel nodig. Er zijn inmiddels een paar merken aankoppelstukken, die ook aan een opvouwbare rolstoel gemonteerd kunnen worden. Ook is het voor Offroad rollen van belang dat je voorwielen gelift kunnen worden. Voorwielen van een handbewogen rolstoel kunnen vaak niet over oneffen terrein omdat ze te klein zijn. Zo kun je blokkades tegenkomen, bijvoorbeeld bij boomwortels, stenen of soms zelfs al een eikel!

We onderscheiden twee types aankoppelstukken:

  • Actieve aankoppelstukken
  • Elektrisch aangedreven aankoppelstukken

Daarnaast adviseren we nog alternatieve Offroad wielen die je kunt combineren met je aankoppelstuk. 

Aankoppelwiel - actief bewegen

Met een aankoppelwiel lift je de kleine voorwielen van je handbewogen rolstoel van de grond en krijg je daarvoor in de plaats een groot zwenkwiel voor je. Dit maakt bewegen op oneffen terrein, maar ook op oneffen bestrating aanzienlijk lichter. Verder bedien je je rolstoel zoals gebruikelijk.

Waar let je op, als je een aankoppelwiel zoekt:

Adventus aankoppelwiel in park Zover ons bekend, zijn de passieve aankoppelwielen allemaal ontwikkeld voor oneffen terrein. Specifieke aandachtspunten hebben we niet, ken jij nog een ander aankoppelwiel, of heb je goede tips, laat het weten aan:

redactie@scouters.nl 

 

Handbike - aktief bewegen

Uniek Sporten handbike in natuurOok met een handbike kun je de natuur in, offroad rijden en kun je zelf aktief zijn. Je hebt aankoppelbare handbikes en fastframe handbikes als een specifiek hulpmiddel. Ook zijn er hybride handbikes, mooie tussenoplossing. Meer informatie, ook over hulp bij financiering vind je bij Uniek Sporten

Waar let je op als je een Offroad handbike of hybride handbike zoekt:

Wij hebben de handbikes nog niet getest, en daarom nog geen specifieke aandachtspunten, jij wel, of heb je goede tips, laat het weten aan:

redactie@scouters.nl

Aankoppelbike - elektrische aandrijving

ImgMet een aankoppelbike of aankoppelquad kun je in je eigen rolstoel blijven zitten. Je kleine voorwielen worden van de grond getild zodra je de bike of quad aankoppelt. Zo creëer je een mooie combinatie met een elektrisch aangedreven element en jouw rolstoel. Let goed op er zijn diverse uitvoeringen met een verschil in snelheid en actieradius. Maar ook verschil in hoe makkelijk / moeilijk de aankoppeling is, als je bijvooorbeeld weinig kracht hebt. Scouters maakte een aparte Keuzehulp over elektrisch aangedreven aankoppelbikes en aankoppel quads. Hierin zetten we de verschillen op een rij, inclusief de prijzen. 

De quads springen er wel uit voor offroad, immers met de twee voorwielen die een quad aankoppelbike heeft, creëer je eigenlijk samen met jouw handbewogen rolstoel een quad

Keuzehulp aankoppelbikes

Waar let je op, als je een aankoppelbike of aankoppelquad zoekt:

Wij hebben nog niet offroad getest met aankoppelbikes en daarom nog geen specifieke aandachtspunten, jij wel, of heb je goede tips, laat het weten aan:

redactie@scouters.nl

Offroad wielen in combinatie met aankoppelstuk

Zie je hierboven een passend aankoppelstuk, dat past bij jou? Overweeg dan of je eigen rolstoel andere (Offroad) achterwielen nodig heeft en mogelijk nog andere banden. 

Waar let je op, als je Offroad wielen of banden zoekt:

Loopwheels

  • Op oneffen wegen en paden heb je meer last van de geringe vering in de meeste rolstoelen. Er zijn speciale wielen, bijvoorbeeld Loopwheels, die jouw comfort enorm kunnen vergroten. Door een combinatie van blades ipv spaken gemonteerd op de as van het wiel onstaat een slimme vering in het wiel, dit vangt veel schokken op

  • Deze wielen kun je meestal eenvoudig overzetten op jouw rolstoel en worden exrteem positief beoordeeld door veel gebruyikers, zie bij Loopwheels

  • Er zijn ook rolstoelen, die standaard geleverd worden met banden met een groter profiel en zowel voor als achter luchtgevulde banden hebben

  • Echter de voorwielen zijn wel aan de kleine kant voor het echte woeste Offroad werk  

  • Om meer grip te krijgen op rul en modderig terrein zijn er een aantal andere banden, deze hebben meer profiel. Zou je jouw wielen mee uit kunnen rusten.

Vraag 3. Ben je op zoek naar een rolstoel waarbij je fysiek actief bezig bent met je armen?

MBL actief rollenWil je echt het wandel gevoel ervaren en fysiek je krachten inzetten om de natuur in te gaan? Dan kun je kiezen voor een rolstoel waarbij je zelf je armen actief inzet om de stoel te besturen. Daarvoor heb je behoorlijk wat kracht in je armen en handen nodig. Is dat te zwaar, dan zijn deze stoelen er ook met elektrisch ondersteuning. Als je de stoel huurt, let dan goed op voor je vertrekt, of  je voldoende zitcomfort en ondersteuning hebt met deze stoel. Maar dat geldt natuurlijk eigenlijk altijd bij het gebruiken van een tijdelijk hulpmiddel.

 

Waar let je op als je een  rolstoel zoekt, die je (deels) met eigen armkracht beweegt en dus fysiek actief bezig bent:

  • Denk na over hoeveel kracht je in je armen hebt. Heb je een uitstekend uithoudingsvermogen, geen last van gewrichtsklachten of vermoeidheid? Kies in dat geval de goedkopere versie zonder elektrische ondersteuning.
  • Als je zonder elektrische ondersteuning rijdt, denk na of je de optie wilt hebben dat iemand je kan duwen
  • Wil je afwisselend elektrisch en actief rijden? Kies dan een hulpmiddel dat beide opties heeft
  • De kosten voor deze hulpmiddelen lopen uiteen. Denk vooraf realistisch na over wat je eigen mogelijkheden zijn. Bereid je voor op eventuele fysieke achteruitgang en speel hierop in bij het kiezen van een hulpmiddel, ook voor de toekomst
  • Deze stoelen zijn soms ook te huur, mooie manier om het eens uitgebreid te kunnen testen, zet je daarna ook jouw ervaring bij het betreffende hulpmiddel? Dat helpt anderen weer om een evenwichtige keus te maken
  • Kijk voor verhuuradressen onderaan deze Keuzehulp

Vraag 4. Beschik je over rompbalans en wil je gebruik maken van een actieve balansrolstoel?

Suus in balansrolstoel met hondHeb je beperkte armfunctie, maar heb je wel rompbalans en kun je dit inzetten voor het berijden van een rolstoel? Of raakt bij veel actieve inspanning je energie snel op? Dan zou je kunnen kiezen voor een actieve balansrolstoel. Met een actieve balansrolstoel kun je avonturen in de natuur aangaan door de stoel te manipuleren met je eigen evenwicht. Je bent dus zelf de bestuurder met je lichaam, dit kost weinig inspanning. Deze stoelen zijn passend voor dagelijks gebruik, zowel binnen als buiten. Maar kun je ook goed gebruiken, als je Offorad op avontuur gaat! 

Waar let je op, als je een balansrolstoel zoekt:

  • Denk na of je een stuurtje wilt voor meer houvast en eventueel handbediening. Hierdoor heb je nog meer controle. Of laat je liever de stoel al het werk doen? Kies dan een model die volledig reageert op jouw rompbalans. 
  • Kies een ontwerp, dat past bij jou wensen
  • De stoelen zijn geschikt voor een grote verscheidenheid aan beperkingen, zelfs als je een hoge dwarslaesies (tot ongeveer T5-6) hebt, kan dit een goede oplossing zijn
  • Op maat advies; neem contact op met 2KERR, de koploper van actieve balansrolstoelen. In hun showroom en op hun testparcours kun je alle modellen uitproberen. En bekijk vast de gave filmpjers op hun website
  • Balansrolstoelen zijn kostbaar, 2KERR helpt je met een onderbouwing voor een Wmo aanvraag

Vraag 5. Maak je gebruik van een scootmobiel en wil je de natuur in?

Als je zelf een transfer kunt maken naar een scootmobiel en er graag op uit trekt, kunnen onverharde wegen je avontuur belemmeren. Heb je interesse in meer lange wandelingen door de natuur en over bospaden, zou je kunnen overwegen om een offroad scootmobiel aan te vragen of aan te schaffen. Deze scootmobielen zijn comfortabel, vragen niet veel activiteit en zijn voorbereid op ieder terrein!

Waar let je op, als je een Offroad scootmobiel zoekt:

  • Bedenk goed waar je de scootmobiel voor wilt gebruiken. Sommige varianten zijn breder dan een gemiddelde scootmobiel, maar die smallere scootmobiels zijn niet geschikt voor ieder wandelpad
  • Door de breedte ben je wel stevig, maar pas je misschien niet door alle veehekken
  • Niet iedere scootmobiel is geschikt is voor Offroad rollen. De varianten in deze keuzehulp zijn speciaal geselecteerd op de grootte van de banden, de actieradius en het ontwerp
  • Let goed op of je de transfer kunt maken naar de stoel. Vaak is de stoel van de scootmobiel draaibaar

Vraag 6 - Wil je een passief hulpmiddel dat bestuurbaar is met een joystick?

Heb je beperkte bewegingsmogelijkheden en ben je gewend om in een elektrische rolstoel te rijden? Dan is een ‘passieve’ Offroad rolstoel, bestuurbaar met een joystick, misschien wel dé oplossing voor jou. Met een elektrische rolstoel kan jij je aandacht volledig richten op het genieten van de uitzichten en de prachtige natuur. Zo kun je de dag afsluiten met een voldaan gevoel en zonder uitputting van je lichaam. Er zijn verschillende mogelijkheden, die geschikt zijn voor Offroad rollen. Ze lopen qua prijsklasse uiteen. Aanvraag bij de Wmo is een optie, als je jouw speciale keus goed onderbouwd, of laat onderbouwen door een ergotherapeut. Ook Moving Beyond Limts kan je hierbij helpen.

 

Waar let je op, als je een offroad elektrische rolstoel zoekt:

  • Bepaal of je de stoel alleen voor je buiten avonturen wilt gebruiken of ook voor alledaags gebruikElektrische strandrolstoel
  • Sommige Offroad elektrische rolstoelen zijn speciaal ontworpen voor kust, duinen en strand. Overweeg of je een stoel specifiek hiervoor koopt, of liever af en toe huurt. Kijk of het hulpmiddel ook geschikt is voor kleinere bospaden
  • Kies of je een 2, 3 of 4-wiel stoel wilt. Alle varianten hebben voor- en nadelen
  • 2-wielstoelen zijn elektrische balansstoelen, waarbij je smal en klein bent. Je hebt weinig support, maar met deze stoelen pas je op de kleinste bospaden. En omdat je er heel goed mee kunt manoeuvreren zijn ze ook binnenshuis heel handig
  • 3-wielstoelen veredelen je gewicht het beste, waardoor de kans op omvallen het kleinste is. De optie die wij hieronder adviseren, is gemaakt van fietsonderdelen en daardoor makkelijk lokaal te onderhouden
  • 4 of 6-wielstoelen zijn de klassieke versies van elektrische rolstoelen. Ze bieden veel stabiliteit, een comfortabele zit, veel kracht en een stoere uitstraling.  Deze stoelen lijken het meest op de gangbare elektrische rolstoelen, waardoor ze het makkelijkst in gebruik zullen zijn voor ervaren elektrische rolstoelgebruiker

page1image503029200

 

Vraag 7. Wil je in een rolstoel het avontuur aangaan samen met iemand die jou duwt? Of als ouder je kind duwen?

Kan je zelf maar beperkt bewegen en is een actieve Offroad wandeling geen optie voor je? Ook dan zijn er oplossingen waardoor jij samen met iemand het avontuur aan kunt gaan. Natuurlijk kan dat door oneffenheid van de ondergrond of obstakels zwaar zijn voor de duwer. Let daar goed op als je iets uitzoekt.

We verzamelden voor zowel volwassenen als kinderen hulpmiddelen die geduwd kunnen worden, waardoor de inzittenden een fijn buiten avontuur kunnen ervaren. Deze hulpmiddelen zijn geschikt als je langere tijd buiten kunt zijn en in een rolstoel  of buggy kunt zitten. Er zijn verschillende opties, op basis van de leeftijd van de persoon die in de stoel of buggy  zit. Maar ook op grond van de mogelijkheden van de duwer.

Ik zoek een hulpmiddel voor mijn kind tot 10 jaar oud

Jonge kinderen met beperkte functie kunnen vaak niet mee de natuur in zonder dat zij geduwd moeten worden. Hiervoor zijn een aantal hulpmiddelen ontwikkeld, waarvan enkele meegroeiend zijn tot volwassen leeftijd. 

Waar let je op, als je een Offroad duw hulpmiddel zoekt voor een kind tot 10 jaar?

Pieterpad etappe kimba

 

  • Bekijk goed de maximale mogelijkheden per hulpmiddel. Is het hulpmiddel meegroeiend, zo ja, tot welke leeftijd? Lengte of gewicht?
  • Beoordeel hoeveel ondersteuning het kind nodig heeft. Heeft het kind veel steun nodig? Kies een stoel met hoofd, heup en romp ondersteuning. Overweeg ook een borstfixatie band en een riem
  • Overweeg de groei van de mogelijkheden van het kind. Kan het kind later misschien zelf meehelpen met het rijden? Kies een stoel, die zowel duw als zelfstandig rijden tot mogelijkheden heeft, of die omgebouwd kan worden
  • Het duwen van een kind kan zwaar zijn voor de duwer, denk na over een hulpmiddel met elektrische duw ondersteuning
  • Let ook op de lengte van de duwer(s), is de duwbeugel verstelbaar? Als je lang moet duwen, is het belangrijk dat je dat vanuit een fijne houding kan doen
  • En let op de diameter van de wielen en of ze luchtgevuld zijn
  • En op grip van de banden

Ik zoek een hulpmiddel voor een persoon vanaf 10 jaar

Niet iedereen is in staat om een joystick te bedienen. Voor mensen die graag wel een echte natuurbeleving willen meemaken, maar hier veel hulp bij nodig hebben van een duwer, zijn hulpmiddelen gemaakt die het voor de duwer gemakkelijk maken om de inzittende de natuur door te duwen of te begeleiden.

Waar let je op, als je een Offroad duw hulpmiddel zoekt voor een persoon vanaf 10 jaar?Rolstoelen

  • Oordeel als duwer hoeveel kracht je zelf bereid bent te leveren. Overweeg of elektrische ondersteuning je op weg kan helpen
  • Bedenk of je als duwer juist een extra uitdaging aan wilt gaan! Sommige hulpmiddelen vragen kracht van de duwer (of trekker), soms heb je twee personen nodig om de stoel met inzittende voort te bewegen
  • Bepaal waar je het hulpmiddel voor wilt gebruiken. Wil je voornamelijk naar het strand, of juist meer zanderige bospaden betreden? 
  • Bepaal of je een elektrische duwondersteuning wilt voor de te duwen stoel. Er zijn er veel op de markt, maar vaak niet geschikt voor Offroad rollen, de E-Walk is daarop een uitzondering door de grote wielen
  • Echter de kleine wielen aan de voorkant van de rolstoel kunnen belemmerend werken als de ondergrond zacht of nat is. Ook over obstakels zal het niet altijd makkelijk gaan

Offroad hulpmiddelen huren?

Je hebt nu een groot scala aan Offroad hulpmiddelen langs zien komen, een aantal van deze hulpmiddelen zijn te huur. Dat is natuurlijk een mooie optie om het eens echt uit te proberen. Waar we het van weten, hebben we bij de beschrijving van de hulpmiddelen een linkje gezet "Te huur bij....". Vind jij een andere verhuurplek voor een bepaald hulpmiddel, laat het de redactie van Scouters weten. En zet direct ook jouw ervaring met dat hulpmiddel onder de beschrijving, zo helpen alle scouters elkaar. + strandrollators en toegankelijke toiletten langs de kust

Moving Beyond Limits  Bilthoven: Mountain eTrike, Mountain Trike ePush, Kimba Cross en Swiss-Trac

Overzicht strandrolstoelen Diverse plaartsen langs de NL kust: Strandrolstoelen + strandrollators + toegankelijke toiletten 

Biesieklette Scheveningen: Diverse strand hulpmiddelen of alle 8 noemen, dan kun je ze ook onderaan toevoegen

MyWayReizen Rijnsburg: Duwrolstoel Joelette één wiel is een heel aparte duwrolstoel, waar je met 2 helpers het oneffen pad op kunt gaan, gratis uitleen  

Andere huur-opties nog toevoegen

Verzekering

Het is vaak moeilijk om speciale en aangepaste sportvoorzieningen, zoals een handbike Of offroad rolstoel te verzekeren.  Moving Beyond Limits vond een verzekeraar bij wie je wel terecht kunt.

WA verzekering

Het is verplicht een verzekering af te sluiten voor schade die je bij een ander veroorzaakt (WA), als je met je scootmobiel of elektrische rolstoel op de openbare weg rijdt.  In geval van huren: let op of de verhuurder een verzekering heeft afgesloten!
De hoogte van het eigen risico kan je vaak zelf bepalen.

Waar verzekeren?

Waar verzeker je je elektrische rolstoel of scootmobiel (WA of allrisk)? Een verzekeraar vinden is lastig, liet een scouter ons laatst weten. We zochten het uit. Kijk in ons Helpcentrum.Verzekeren

Gerelateerde hulpmiddelen