Lichaamshouding

Zithouding

Hoe zorg je ervoor dat je goed en ondersteund zit? Hoe sta je op als je een beetje minder mobiel bent? Hoe voorkom je doorzit plekken op je billen? Hoe kun je je zelfstandig zittend door het huis verplaatsen?

Lichaamshouding: Ik wil beter zitten en liggen

Standaard stoel of bank

Niet alle stoelen en banken zijn natuurlijk geschikt voor iedereen. Biedt jouw stoel of bank genoeg ondersteuning, en zijn de maten afgestemd op jouw lichaamsbouw? Is de zitdiepte te diep dan zak je onderuit. Is er geen goede (arm)ondersteuning dat zak je scheef en/of onderuit. Een stoel of bank met een goede rugleuning ontlast je rug en nek. En armleuningen kunnen ook helpen om stevig en recht te zitten. Net als een (extra) kussen natuurlijk. Denk bij het zitten aan de volgende zaken:

  • Zitdiepte: er past een vuist tussen knieholten en stoel of bank, terwijl je rug ondersteund wordt door de rugleuning
  • Zithoogte: voeten ontspannen, plat op de grond
  • Rugsteun: net boven de broek of rok die de onderrug recht houdt
  • Armsteun: schouders hangen recht, ellebogen liggen los op een liefst brede en zachte armleuning
  • Neksteun: rust hoofd rechtop tegenaan

Welke stoel of bank je ook gebruikt: blijf er niet te lang op zitten, als dat niet noodzakelijk is. Bewegen is heel belangrijk om fit te blijven, je bloedsomloop goed te houden en om doorligplekken te voorkomen bijvoorbeeld. Er zijn allerlei handige apps om je beweging te meten. Zo kom je erachter of je niet te lang zit en wel voldoende beweegt op een dag.

Hoe ga en blijf je makkelijk zitten, ook als je een blessure of handicap hebt? Het is belangrijk eerst met de achterkant van je benen dicht tegen de stoel, bank of waar je op gaat zitten te gaan staan. Dan buig je door je knieën en land je eerst met je zitvlak, om vervolgens je bovenlichaam naar achteren te bewegen. Hierover is deze instructievideo gemaakt.

Reguliere stoel met aanpassingen

Soms is een andere (speciale) stoel aanschaffen niet nodig. Maar kan het toch nodig zijn, dat jouw reguliere stoel een kleine aanpassing krijgt om het gebruik net even optimaler te maken.

Denk hierbij aan:

  • Los kussen voor een betere zithouding, makkelijker draaien of prettigere temperatuur
  • Hoogte aanpassing waardoor je makkelijker kan gaan zitten of opstaan
  • Aanpassing waardoor jij (of degene die je helpt) je stoel makkelijk aan tafel schuift

Los kussen

Wil je meer steun in je rug? Vaak is een simpel kussen(tje) dat je koopt bij een woonwinkel of webshop al fijn voor extra steun. Je hebt er misschien nog één liggen en anders is een kussen zo aangeschaft. Heb je rugpijn, dan geeft een warm kussen zoals een elektrisch kussen of een kersenpittenkussen extra verlichting. Biedt dit niet voldoende steun, dat zijn er ook speciale rugkussens die steun geven.

Hoogte aanpassing

Als het lastig voor je is om in de juiste zithouding te (blijven) zitten, kan een wiebelkussen uitkomst bieden. Dit is een kussen met lucht erin, dat meestal is gemaakt van rubber. Je zit actiever op een wiebelkussen, wat ook goed kan zijn voor je spieren en om je evenwicht te trainen.

Er zijn ook de speciale ‘stoeltjes’ die je onder je zitvlak legt waardoor je rechtop gaat zitten, zoals de Backjoy.

Als je met een bolle rug zit, kan het zitten op een wigkussen een uitkomst bieden. Door de vorm van dit kussen kom je rechterop te zitten.

Wil je draaien op je stoel, maar gaat dat niet goed vanzelf? Ook dan is een los kussen hartstikke handig. Deze schuift met je mee als je draait, waardoor dat minder kracht kost. Je kan een gewoon kussen gebruiken, van een gladde hoes zoals van satijn. Er zijn ookspeciale draaikussens. Deze kan je bijvoorbeeld bij het in en uit de auto stappen gebruiken, maar let wel op dat je tijdens het rijden niet verschuiven kunt.

Stoelhoogte

Hoe lager een stoel, hoe lastiger het vaak is om in je stoel te gaan zitten of op te staan. Het verhogen van je stoel, bank of fauteuil kan enorm helpen. En dat hoeft niet ingewikkeld te zijn. Met simpele olifantenpoten, een sta-op kussen, een zittingverhoger of gewoon een extra kussen in je stoel kan je in een handomdraai je zit verhogen. Let hierbij wel op dat je nog ontspannen met beide voeten op de grond zit. Als je te hoog zit en je benen gaan hangen, neemt de schuifkracht juist toe en kan je last krijgen van pijn onder in de rug, jeuk aan het zitvlak en misschien zelfs doorzitten (decubitus). En let ook op als je stoel armleuningen heeft, dat de verhouding van je zithoogte naar de armleuning nog past bij jouw lichaam. Je moet je armen met ontspannen op beide leuningen kunnen laten rusten. Zit je door de verhoging te hoog t.o.v. je armleuningen dan kun je scheef gaan hangen.

Makkelijk aan tafel schuiven

Zit je met verminderde mobiliteit op een reguliere eetkamerstoel en wil je naar de tafel schuiven, dan kan dat soms best veel kracht en moeite kosten. Als iemand anders jou helpt is het aanschuiven soms makkelijker, maar niet altijd. Door een stoelverplaatser te laten monteren spaar je jouw kracht. Ook handig voor degene die jou helpt. Het zal ook de stoel en de vloer ten goede komen, doordat deze niet meer overmatig worden belast met schuifkrachten. En de eventuele geluidsoverlast is hiermee verdwenen.

 

Relaxfauteuils en sta op stoelen

Heb je rugklachten en ben je op zoek naar een stabiele stoel met maximale ondersteuning? Of wil je gewoon soms lekker ontspannen zitten of half achteroverliggen? Dan is de relaxfauteuil misschien iets voor jou. Relaxfauteuils geven meer steun. Je kan ze verstellen in verschillende hoogten en zitmanieren waardoor ze op jouw lichaamsbouw worden ingesteld. Ze kunnen zelfs op maat gemaakt worden. En soms kan je er ook makkelijker mee opstaan, doordat er een sta op functie in zit.
Er zijn relaxfauteuils die je door het verplaatsen van je lichaamsgewicht verstelt, maar er zijn ook elektrische varianten.

Misschien associeer je deze soort stoelen met suf en ouderwets. Aan sommige relaxfauteuils kan je echt niet direct zien, dat ze verstelbaar zijn, zoals aan design relaxfauteuils.

 

Stoelen bij onrust

Heb je een mentale of neurologisch aandoening zoals dementie dan voel je vaak onrust. Dit kan leiden tot een onrustige houding, zoals dwalen of agitatie. Dit onrustige gedrag kan veroorzaakt worden door verschillende factoren. Bijvoorbeeld door veel omgevingsgeluid, onprettige verlichting, verveling, lichamelijk ongemak, combinatie van medicatie.

Stoelen met schommelbewegingen

Schommelbewegingen kunnen bijdragen aan het verminderen van dit onrustig gedrag, en kunnen hierdoor bijdragen aan het verminderen van deze onrust. Er zijn verschillende soorten stoelen die inspelen op deze wetenschap. Stoelen, die ook veilig en geschikt zijn voor deze doelgroep.

Stoelen die prikkels beperken

Als je via je zintuigen te veel prikkels binnen krijgt kan dit stress of onrust opleveren. Door deze omgevingsprikkels te reduceren kun je weer tot rust komen. Dit is bijvoorbeeld ook toepasbaar in een drukke werkomgeving waarbij je je even kan afsluiten voor de omgeving. Zoals een school of werkplek.

 

Een aantal voorbeelden

 

Schommelstoel Thera-Glide

De Thera-Glide is een stoel die in voor- en achterwaartse richting kan bewegen. Het is een echte relaxstoel. De Thera-Glide komt in beweging door met je benen en voeten zelf af te zetten op de grond. Deze stoel heeft een automatische rem, die in werking treedt als de rugleuning niet meer wordt belast, waardoor de gebruiker veilig kan opstaan.

Schommelstoel ZEN van Fitform

De Fitform ZEN Zorgstoel kenmerkt zich door een automatische elektrische schommelbeweging. Als je in de ZEN stoel zit kun je je prettiger voelen omdat je minder onrust ervaart.

De stoel kan veilig gebruikt worden door voorgeprogrammeerde stoelbewegingen, afgestemd op jouw persoonlijke behoefte. Er zijn twee verschillende schommelsnelheden. Ook zit je met goede ondersteuning, aangepast aan jouw lichaamsmaten. De handbediening van deze schommelstoel is heel eenvoudig; met drie knoppen kun je alle functies bedienen.

ThevoChair

De rugleuning van de ThevoChair zet automatisch de geringste beweging van de gebruiker – zelfs ademen – om in micro-kleine tegenbewegingen. Deze Micro-Stimulatie® (MiS) zorgt ervoor dat je als gebruiker je lichaam beter voelt en waarneemt.

Ergoline 4-Senses akoestische stoel

De Ergoline 4-Senses akoestische stoel reduceert omgevingsprikkels, waardoor je in je eigen veilige omgeving tot rust komt.

Ergoline 4-Senses Cap

De Ergoline 4-Senses Cap gaat uit van hetzelfde concept als de akoestische stoel. De Cap is speciaal ontwikkeld als je in een rolstoel zit. Ook de Cap reduceert omgevingsprikkels waardoor in je eigen veilige omgeving tot rust kunt komen.

Trippelstoel

Een trippelstoel is een instelbare stoel met wielen waarmee je je zelfstandig zittend met weinig inspanning in huis kan verplaatsen. De trippelstoel lijkt op een bureaustoel, maar is over het algemeen stabieler. En een trippelstoel heeft in tegenstelling tot een bureaustoel een rem. Meestal via een handel zodat je zonder risico plaats neemt of gaat staan. Ze bestaan ook met een elektrische rem.

Sommige trippelstoelen zijn volledig aan jou aan te passen. Dan kun je kiezen uit verschillende soorten zittingen, rugleuningen, armleggers en extra ondersteuning. Trippelstoelen zijn handmatig of elektrisch in hoogte in te stellen, en zijn voor de verschillende gebruiksmomenten te gebruiken. Afhankelijk van jouw mogelijkheden en wensen maak je een keus wat voor type en toevoegingen je nodig hebt. Kies een merk en type dat degelijk en makkelijk instelbaar is.

Hoe gebruik je een trippelstoel?

Door de wielen van de trippelstoel kun je je met een of beide benen (achteruit) verplaatsen. Eventueel ook met behulp van je armen, want er zijn ook trippelstoelen die extra hoepelwielen hebben.

Het voortbewegen met een of beide benen noem je trippelen. Je kunt je hierdoor binnen een ruimte van je huis verplaatsen, maar ook van ruimte naar ruimte op dezelfde verdieping. Afhankelijk van het materiaal op de vloer, maak je een keuze voor het soort wiel. Omdat de wielen betrekkelijk klein zijn, is het rijden over een drempel niet gemakkelijk / niet mogelijk.

Daarnaast is het ook mogelijk om de trippelstoel in hoogte te verstellen zodat je bijvoorbeeld met een goede ergonomische houding aan de verschillende tafels en aanrecht kunt zitten (eten, werken, koken, hobby’s, huishouden). Of zelfs iets uit een hoog kastje kunt pakken. Vaak is het dan fijn dat je een ring hebt om je voeten op te plaatsen. Ze zijn er ook met (opklapbare) voetplaten.

Vergoeding trippelstoelen

Met een goede indicatie vergoedt je zorgverzekering een trippelstoel voor gebruik in en om het huis. Je kunt een ergotherapeut vragen je bij de aanvraag te helpen.

 

 

Balans rolstoel

De balansrolstoel kan je in het kort omschrijven als een rolstoel met Segway balanstechniek. Het wordt ook wel een Segway rolstoel of Seated Segway (zit-Segway) genoemd. De balanstechniek maakt het mogelijk om op twee (parallel geplaatste) wielen te rijden. De gebruiker hoeft het alleen maar te bedienen, terwijl de techniek er 100 keer per seconde voor zorgt dat je perfect in balans blijft en dus niet omvalt. Er zijn steeds meer producten op de markt die balanstechnologie gebruiken voor een rolstoeloplossing. Of lijkt het toch meer op een scootmobiel of elektrische rolstoel? Zeg jij het maar.

Wat is een Balansrolstoel?

Een balansrolstoel is een elektrische rolstoel met twee wielen. Het onderstel met motor is dat van een Segway met een zitting erop gemonteerd. Hij heeft ongeveer hetzelfde formaat als een gewone rolstoel en kan dus zowel binnen als buiten gebruikt worden. Door voorover te leunen gaat de balansrolstoel naar voren, als je af wil remmen, leun je achterover. Afhankelijk van het model stuur je met een stuur of met je eigen bovenlichaam. Dit vereist wel de nodige oefening. Een balansrolstoel heeft een maximum snelheid van 20 km/u en een actieradius van ongeveer 30 km. Maar, hoe harder je rijdt, des te sneller je accu leeg is en je opnieuw moet opladen. Een lege accu heeft 7 uur nodig om volledig opgeladen te worden. De accu kan opgeladen worden via een gewoon stopcontact. Er is dus geen speciale adapter nodig.

Naast de functionaliteit is een balansrolstoel ook gewoon leuk om mee te rijden. Ze zien er modern en ‘cool’ uit waardoor ze niet stigmatiserend zijn!

Anti decubitus rolstoelkussen

Decubitus is een beschadiging van de huid, en ontstaat door hoge druk en/of wrijvingskrachten.

Dit kan op meerdere plekken van het lichaam ontstaan, zoals op de billen tijdens het zitten of op de plekken die het matras raken tijdens het liggen.
Door langdurige druk en wrijving te vermijden, zo min mogelijk stil te zitten, goede zit- en lighouding en aanpassingen waar nodig helpt decubitus te voorkomen.

Kussenhoezen

Vaak zit er een losse hoes om het rolstoelkussen. Deze kun je reinigen als deze vies is geworden. Vraag daarom om een tweede hoes.

Er bestaan luchtdoorlatende hoezen, maar ook incontinentiehoezen. De laatste is handig als je wel eens een ongelukje met urine hebt of ook tijdens slecht weer als je vaak buiten bent. Voordeel van deze laatste is dat de binnenkant niet nat wordt. Maar wees erop bedacht dat het niet goed voor je huid is als je langere tijd op een nat kussen zit. Je huid wordt dan juist week en kwetsbaarder.

Decubitus voorkomen

Decubitus voorkomen? Kies het beste antidecubitus kussen voor jou! Klik onderaan deze pagina op de Keuzehulp anti decubitus kussens. 

Zitten in een rolstoel

Volgt nog…

Checklist nieuwe rolstoel

Volgt nog…

Zitten bij een beeldscherm

Over gezond zitten bij een beeldscherm staan hier een paar tips.

Keuzehulp pijl

Keuzehulp

Anti decubitus kussen

Wat voor soorten anti decubitus kussens zijn er en waar let je op? We scoutten de beste anti decubitus kussens voor je en zetten de verschillende mogelijkheden op een rij in een onafhankelijke keuzehulp.

Bekijk keuzehulp